การปวด

   สายสวนปัสสาวะและสายระบายน้ำเหลือง

• หลังผ่าตัดระหว่างที่อยู่ห้องพักฟื้นจะมีความรู้สึกปวดปัสสาวะตลอดเวลา เนื่องจากแพทย์มักคาสายสวนปัสสาวะไว้ทำให้รู้สึกอยากปวดปัสสาวะตลอดเวลา เนื่องจากมีลูกโป่งอยู่กระเพาะปัสสาวะ โดยที่ปัสสาวะสามารถไหลออกใส่ถุงปัสสาวะได้ตามปกติ,อาการปวดปัสสาวะจะดีขึ้นในวันที่ 2 - 3
   
• โดยทั่วไปสายสวนปัสสาวะและสายระบายน้ำเหลืองจะใส่ไว้ประมาณ 4 - 6 วัน โดยจะเอาออกพร้อมกันในวันที่เปิดแผลผ่าตัด

   อาหาร

   ระยะเวลาที่พักในโรงพยาบาล

    โดยทั่วไปจะพักที่โรงพยาบาลประมาณ 4 - 6 วัน การเปิดแผลผ่าตัดแล้วแต่เทคนิคการผ่าตัด โดยใช้ผิวหนังปลายอวัยวะเพศ และไม่ทำกราฟอาจเปิดแผลในวันที่ 4 แต่การผ่าตัดโดยการใช้กราฟร่วมด้วยมักเปิดแผลในวันที่ 5 หรือ 6 หลังจากเปิดแผลควรหยุดพักผ่อน ทำแผลที่บ้านประมาณ 1 สัปดาห์ก่อนการไปทำงานปกติ

   การถ่าย

    หลังการผ่าตัดจะมีการใส่ผ้าก๊อสไว้ในช่องคลอดที่ทำขึ้นใหม่ เพื่อให้กราฟและผิวหนังในช่องคลอดแนบกับโพรงช่องคลอดที่สร้างไว้ โดยทั่วไป จะใส่ผ้าก๊อสไว้แน่นมากในโพรงช่องคลอด ผ้าก๊อสนี้จะอยู่ที่ด้านหน้าท่อทวารหนัก และกดช่องทวารหนัก ทำให้ระยะที่พักฟื้นและช่วงหลังผ่าตัด 1 - 2 วันแรก จะรู้สึกอยากถ่ายอุจจาระ, โดยที่ไม่มีอุจจาระในช่องทวารหนัก โดยทั่วๆ ไป อาการนี้จะดีขึ้นในวันที่ 1 และ 2 หลังผ่าตัด และหลังจากเอาผ้าพันแผลและผ้าก๊อสออกในวันที่ 4 หรือ 6 อาจจะปวดถ่ายอุจจาระก็จะหายไปโดยสิ้นเชิง

    โดยทั่วไป หลังวันที่ 3 จะเริ่มมีอุจจาระในทวารหนัก สามารถถ่ายอุจจาระในห้องน้ำหรือบนเตียงได้ แต่หลังจากถ่ายอุจจาระ ต้องทำความสะอาดให้ดี เพราะอาจทำให้แผลติดเชื้อได้ โดยทั่วไป แนะนะให้ใช้กระดาษเช็ดอุจจาระจากด้านหน้าไปด้านหลัง เพื่อไม่ให้อุจจาระมาเปื้อนแผลด้านหน้า

   การปัสสาวะ

    สายปัสสาวะจะเอาออกพร้อมกับผ้าปิดแผลในวันที่ 5 หลังจากเอาสายสวนปัสสาวะและผ้าปิดแผลออกให้นอนชิดเข่าและเหยียดขา ประมาณ 30 นาที เพื่อให้เลือดหยุด หลังจากนั้นให้ไปปัสสาวะในห้องน้ำได้ การปัสสาวะครั้งแรกให้เบ่งปัสสาวะให้เต็มที่ โดยทั่วไปการปัสสาวะไม่ได้ มักเกิดได้จาก 2 ปัจจัย คือ คราบเลือด และแผ่นหยุดเลือดที่ขวางทางออกของท่อปัสสาวะ และการบวมของเนื้อเยื่อรอบๆ ท่อปัสสาวะ ในกรณีที่เอาสายสวนปัสสาวะออกแล้ว ไม่สามารถปัสสาวะได้ตามปรกติ อาจต้องใส่สายสวนปัสสาวะไว้อีก 1-2 สัปดาห์ โดยที่ระหว่างคาสายสวนปัสสาวะครั้งที่ 2 ผู้ป่วยไม่จำเป็นต้องค้างที่โรงพยาบาล สามารถคาสายสวนปัสสาวะกลับไปที่บ้านได้ โดยถ้าต้องการปัสสาวะให้ทำการเปิดสายสวนปัสสาวะออกเป็นครั้งๆ ไป

   ปัสสาวะไม่ได้

    บางครั้งเกิดหลังจากเอาสายสวนปัสสาวะออก เกิดอาการบวมรอบๆ ท่อปัสสาวะ การแก้ไขทำโดยใส่สายสวนปัสสาวะต่ออีกประมาณ 3 - 7 วัน รอจนยุบบวม จึงสามารถถอดสายสวนปัสสาวะและปัสสาวะได้เอง

   การขยายช่องคลอด

   การขยายช่องคลอดให้เริ่มในวันที่ 1 หรือ 2 หลังจากเปิดแผลหรืออาจให้เริ่มขยายในเย็นวันที่เปิดแผล โดยให้ขยายช่องคลอด ดังนี้

1. วันละ 2 ครั้งๆ ละ 30 นาทีหรือ 1 ชั่วโมง ในสัปดาห์แรก
2. วันละ 2 ครั้งๆ ละ 20-30 นาที ในสัปดาห์ที่สอง
3. สัปดาห์ที่ 3 และ 4 เปลี่ยนเป็นโมล์กขนาดใหญ่ วันละ 2 ครั้งๆ ละ 20นาที
4. หลังสัปดาห์ที่ 4 ใช้โมล์กขนาดใหญ่ อาจลดเวลาขยายช่องคลอดเป็นวันละ 1 ครั้งได้

   การขยายช่องคลอดอาจเจ็บบ้างในสัปดาห์แรก แต่หลังจากสัปดาห์แรกจะเจ็บแผลน้อยมาก

    การขยายช่องคลอด เป็นสิ่งสำคัญที่สุดของการดูแลหลังผ่าตัดแปลงเพศเนื่องจาก การใช้ผิวหนังอวัยวะเพศหรือการใช้กราฟช่องคลอดที่สร้างใหม่ จะหดและตื้นขึ้นถ้าไม่ได้มีการขยายดังนั้นการขยายช่องคลอด ครั้งแรกควรวัดความลึกไว้ว่าขยายได้ลึกแค่ไหน ในวันต่อมาจะต้องขยายให้ได้ลึกเท่าครั้งแรก

    หมายเหตุ ช่องคลอดจะหดตัวและตื้นขึ้นในสัปดาห์ที่ 2 - 4 หลังผ่าตัด ดังนั้น ช่วงเวลาดังกล่าวเป็นเวลาที่ทำการขยายช่องคลอดอย่างสม่ำเสมอ

   การร่วมเพศ

   เวลาที่ร่วมเพศได้แล้วแต่ศัลยแพทย์แต่ละคน สำหรับเทคนิคที่เราใช้ถ้าแผลไม่มีปัญหาสามารถร่วมเพศได้ครบ 1 เดือนหลังผ่าตัด โดยใช้ถุงยางอนามัยและเมื่อครบ 2 เดือน สามารถร่วมเพศได้โดยไม่ใช้ถุงยางอนามัย   

   การเริ่มใช้ฮอร์โมน

   ถ้าแผลผ่าตัดไม่มีปัญหามักให้เริ่มกินยาคุมประมาณ 3 สัปดาห์หลังผ่าตัด โดยทั่วไป หลังจากแปลงเพศสามารถลดใช้ฮอร์โมนลงจากเดิมได้ เนื่องจาก การผ่าตัดจะมีการตัดอัณฑะที่ผลิตฮอร์โมนเพศชาย

   กิจกรรมและการออกกำลังกาย

   เนื่องจากการแปลงเพศเป็นการผ่าตัดใหญ่ ควรเตรียมหยุดงานประมาณ 3 สัปดาห์ และหลังผ่าตัด
ควรหยุดพักที่บ้านประมาณ 2 สัปดาห์ และกิจกรรมหนักๆ ควรงด อย่างน้อย 4 สัปดาห์

   แผลผ่าตัด

• แผลผ่าตัดระยะแรกจะบวมเขียวระยะเวลาการหายขึ้นกับบุคคล โดยทั่วไปอาการเขียวจะหายไปใน 2 สัปดาห์  และอาการบวมจะค่อยๆ ยุบลงปรกติ 2 -4 สัปดาห์
   
• แผลผ่าตัดโดยทั่วไปจะใช้ไหมละลายและไหมที่ต้องตัด บางครั้งไหมละลายเร็วกว่าเวลาที่จะตัดอาจทำให้แผลแยกในบางตำแหน่งได้ โดยมักเกิดในตำแหน่งระหว่างช่องคลอดกับทวารหนักโดยทั่วไปถ้าแผลแยก แผลสามารถหายเองได้ การดูแลแผลทำได้ด้วยการเช็ดน้ำยาทาแผลเช้า-เย็น แผลที่แยกจะค่อยๆ หดเข้ามาหากัน

   ทิศทางการปัสสาวะ

   ในระยะแรกเนื้อเยื่อรอบท่อปัสสาวะยังบวมมากเวลาปัสสาวะมักจะไม่พุ่งเป็นสายแต่จะกระจายรอบๆ ทำให้เปื้อนต้นขาได้แต่หลังจากเนื้อเยื่อตรงท่อปัสสาวะยุบบวมลงปัสสาวะจะพุ่งเป็นสายเหมือนปกติ

   การปิดแผล

   ในสัปดาห์แรกหลังการขยายช่องคลอดและการสวนล้างจะมีน้ำเหลืองและเลือดออกมาจากแผลได้ โดยเฉพาะเวลาที่เปลี่ยนจากท่านั่งเป็นยืนในสัปดาห์แรกและสัปดาห์ที่ 2 จะต้องใส่ผ้าอนามัยไว้ตลอดเวลาก่อนในสัปดาห์ที่ 1-3 ควรใช้ผ้าอนามัยแบบห่วงเพราะถอดใส่ง่ายหลังจากนั้นก็เปลี่ยนมาใช้แบบแถบกาวได้

   การชา

   ระหว่างการผ่าตัดอาจมีการกระทบกระเทือนเส้นประสาท ทำให้รู้สึกชารอบๆแผลได้อาจมีความรู้สึกแปลบๆ รอบๆ แผลอาการชาโดยทั่วไปจะดีขึ้นใน 2-3 เดือน อาการจากการกระทบกระเทือนที่เส้นประสาทจะเริ่มหายดีขึ้น

   อารมณ์และความรู้สึก

   หลังการผ่าตัดแปลงเพศจะมีการเปลี่ยนแปลงระดับฮอร์โมนของเพศชายทันทีทำให้มีผลต่ออารมณ์ของบางคนอาจมีอารมณ์เปลี่ยนไปเร็ว อาการเหล่านี้จะเป็นชั่วคราวและจะกลับมาเป็นปกติหลังจากเริ่มฮอร์โมนใหม่

    ความรู้สึกหลังการผ่าตัด

• อวัยวะเพศหญิงที่สร้างขึ้นใหม่จากอวัยวะเพศชาย จะมีโครงสร้างของประสาทรับความรู้สึก ต่างจากอวัยวะเพศหญิงปกติ นอกจากนั้นแล้วการรับความรู้สึกและประสาทรับความรู้สึก จึงขึ้นกับเทคนิคการผ่าตัดของแพทย์แต่ละท่าน ในการผ่าตัดด้วยเทคนิคที่ต่างกัน จะมี ตำแหน่งรับความรู้สึกได้ต่างกัน โดยทั่วไป คลิปทอริสซึ่งเป็นอวัยวะรับความรู้สึกจะอยู่เหนือ ท่อปัสสาวะและอยู่ระหว่างแคมในทั้ง 2 ข้าง ตำแหน่งนี้จะเป็นตำแหน่งที่รับความรู้สึก ได้มากที่สุด ซึ่งถ้ามีการกระตุ้นในบริเวณนี้จะถึงจุดสุดยอดได้
   
• ในการถึงจุดสุดยอดในเพศหญิงโดยทั่วไปจะมีสารคัดหลั่งออกข้างช่องคลอดแต่ในผู้ที่ทำการแปลงเพศ ช่องคลอดจะเป็นผิวหนังจึงไม่มีสารคัดหลังและสารหล่อลื่นเพียงพอ ดังนั้น ในการร่วมเพศจำเป็นต้องใช้สารหล่อลื่นเพิ่มขึ้น สำหรับผู้ที่แปลงเพศโดยทั่วไปจะยังคงมี ต่อมที่สร้างสารหล่อลื่นและต่อมลูกหมากอยู่ ในขณะที่ถึงจุดสุดยอดสารคัดหลั่งต่างๆจะออกมาทางท่อปัสสาวะ ไม่ได้ออกมาทางผนังช่องคลอดใหม่เหมือนผู้หญิง

   การดูแลแผลผ่าตัด

   หลังจากเปิดแผลสามารถอาบน้ำได้ทันทีบริเวณแผลภายนอกใช้น้ำยาหรือสบู่ล้างเบาๆและซับให้แห้ง ทำแผลอย่างน้อยวันละ 2 ครั้งหลังจากขยายช่องคลอดและสวนล้างเสร็จแล้วซับให้แห้งแล้วใช้สำลีชุบเบตาดีนเช็ดแผลหรือใช้ผงโรยแผลบาโนซิน ควรระมัดระวังความสะอาดโดยเฉพาะหลังจากอุจจาระ การเช็ดแผลทำโดยเช็ดจากด้านหน้าไปด้านหลังอาจใช้สำลีเช็ดตัวเด็กทำความสะอาดจะสะดวกกว่าการใช้กระดาษชำระ

   หากเกิดปัญหาขยายช่องคลอดไม่ได้

• มักเกิดจากการจัดท่าทางไม่เหมาะสมหรือใช้สารหล่อลื่นน้อยเกินไป
• ให้ใช้ syringe 3 c.c.เปิด syringe ออกจากกันแล้วใส่ สารหล่อลื่นลงไปเสร็จแล้วปิด syringe (ตามรูป)

• หลังจากจากนั้นก็เอา syring ใส่ไปในช่องคลอดประมาณ2 cc. (ตามรูป)

• บีบสารหล่อลื่นเข้าไปในช่องคลอดให้หมด (ตามรูป)

• เอา syringe ออกแล้วลองขยายช่องคลอดดูจะง่ายขึ้น (ตามรูป)

• ถ้ายังยากอีกลองหมุนแท่งขยายไปทางซ้ายนิดขวาหน่อยก็จะง่ายขึ้นอีก

   แผลแยก

    บริเวณด้านล่างของแคมนอกมักมีความตึงมาก อาจแยกได้หลังผ่าตัด โดยทั่วไปทำการรักษาโดยทำแผลทุกราย โดยใช้  เบตาดีนเช็ดแผล สามารถหายได้เองในระยะเวลา 1 เดือน โดยไม่ต้องเย็บแผลใหม่ แต่ในกรณีที่แผลมีขนาดใหญ่มาก อาจตัดเย็บแผลให้เล็กลงเพื่อลดระยะเวลาการหายของแผล

   ช่องคลอดตื้นขึ้น

    หลังผ่าตัดระยะแรก ช่องคลอดมักมีความลึก 5 - 6 นิ้ว หลังจาก 4 - 6 เดือน ความลึกของช่องคลอดมักลึกขึ้นอีก  ประมาณ 1 นิ้ว ในกรณีที่ช่องคลอดตื้นมาก สามารถแก้ไขได้โดยการผ่าตัดโดยการต่อลำไส้ใหญ่ ซึ่งสามารถทำได้ ประมาณ 6 เดือนหลังจากผ่าตัดครั้งแรก

   ช่องคลอดแคบ

   ปัญหาเรื่องเลือดออก

    ในช่วง 1 - 5 วันแรก หลังเปิดแผลอาจมีเลือดออกทางท่อปัสสาวะ ถ้ามีเลือดออกให้ใช้ผ้าก๊อซหรือผ้าอนามัยกดที่บริเวณที่เลือดออก โดยทั่วไปเลือดสามารถหยุดได้เอง ถ้าเลือดไม่หยุดให้ติดต่อปรึกษาแพทย์ได้

** ขอสงวนสิทธิ์ข้อมูลและรูปภาพในเวบไซค์นี้ ห้ามลอกเลียนและเผยแพร่ก่อนได้รับอนุญาต